Evrenin Tarihindeki Yer Çekimi Dalgaları Muhtemelen Hiçbir Zaman Kaybolmadı

Evrenin Tarihindeki Yer Çekimi Dalgaları Muhtemelen Hiçbir Zaman Kaybolmadı

İnsanlığın yerçekimi mevzusundaki bilgisi çok kısıtlı ve bu etkinin farkına varmamız bile göreceli olarak fazlaca yeni. Öte taraftan yeni bir araştırmaya bakılırsa evrende bugüne dek gelmiş olan tüm yerçekimi dalgalarının farkına varmak mümkün. 25 Nisan’da Physical Review D. Adlı dergide piyasaya çıkan makaleye bakılırsa, birkaç yıl önce fark ettiğimiz ve çok kısa sürede geçen bu dalgaların evrendeki izleri ise silinmiyor.

Yerçekimi dalgaları, geçtikleri bölgelerde minik değişimler yapıyor. Bu değişiklik daha sonra eski haline dönmediği için de oluşan her dalganın ardından geride izler kalıyor.

Araştırmacıların “Kalıcı yerçekimi dalgası gözlemlenebilirleri” adını verdiği bu çok zayıf izleri tespit etmek, yerçekimi dalgalarını tespit etmekten bile daha zor. Öte yandan bu izlerde vakit bile değişikliğe uğramış olabilir.

Araştırmacılar bu kaymanın ölçümlenebilmesi için en basit yöntemin, yanında iki ufak yerçekimi dalgası dedektörü taşıyan iki ferdin farklı yerlerde olması bulunduğunu söylüyor. Ancak bu bir şaka çünkü hem o bölgelere gitmek basit değil aynı zamanda ufak dedektör diye bir şey yok, dedektörler oldukca devasa. Örneğin aşağıdaki resimdeki bina bir dedektör.

Yine de bu yerçekimi dalgası hatıralarını gözlemlemenin yolu var. Bunlardan ilki, yerçekimi dalgası dedektörlerinin aynalarındaki sapmaları hesaplamak. Ortada bir dalga olmasa bile sapma olması, daha önceki bir dalga sebebiyle yapıdaki değişmeden kaynaklanıyor. Bu cihazlar çok uzağa oldukca stabil lazer ışınları gönderiyor. Lazerdeki sapma ise yerçekimi dalgalarından kaynaklanıyor. Sadece dalga olmadığı halde yaşanmış olan ufak değişimler bu izlerle bağdaştırılıyor.

Atomik saatler arasındaki ölçüm farkları veya tek bir parçacığın hareketinin gözlemlendiği cihazlar da yerçekimi dalgalarını gözlemlemek için kullanılabilecek yöntemler arasında içeriyor. Bu dalgalar çoğu zaman büyük vakalarda, örneğin kara delikler ile nötron yıldızları çarpıştığında ortaya çıkıyor.